-
Η περμακουλτούρα είναι μία εφαρμοσμένη επιστήμη που βασίζεται σε πολλούς επιστημονικούς τομείς.
Στόχος της περμακουλτούρας είναι ο σχεδιασμός ενός αειφόρου τρόπου ζωής, δηλαδή ενός τρόπου ζωής που δεν δανείζεται από το μέλλον αλλά αντιθέτως εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα των φυσικών πόρων για τις επερχόμενες γενιές.
Αφορά και ασχολείται με όλες τις πλευρές της ζωής, το οικιστικό περιβάλλον, την ενέργεια, την παραγωγή τροφής, την προσαρμοστικότητα στις αενάως μεταβαλλόμενες συνθήκες της ζωής, την ανθρώπινη συνεργασία και την ομαλή και δημιουργική συμβίωση όλων των μορφών ζωής στον πλανήτη. Συνδυάζει την πανάρχαια με τη σύγχρονη επιστημονική γνώση και τεχνολογία έτσι ώστε να υλοποιήσει την ηθική θεωρητική της βάση: φροντίζουμε τον πλανήτη, φροντίζουμε τους ανθρώπους, βάζουμε όρια στη κατανάλωση και μοιραζόμαστε δίκαια το πλεόνασμα.
-
Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από τη μετάφραση της ιστοσελίδας What is Permaculture του Ινστιτούτου Περμακουλτούρας της Αυστραλίας, το οποίο αποτελεί έναν από τους φορείς με ηγετικό ρόλο στο κίνημα Περμακουλτούρας παγκοσμίως.
-
Η λέξη permaculture, νεολογισμός του Bill Mollison, αποτελεί σύμμειγμα των λέξεων permanent agriculture και permanent culture. Πρόκειται για ένα σύστημα σχεδιασμού και διαχείρισης αγροτικά παραγωγικών συστημάτων, που έχουν την ποικιλομορφία, τη σταθερότητα και την προσαρμοστικότητα των φυσικών οικοσυστημάτων. Στοχεύει στην αρμονική ενσωμάτωση του ανθρώπου στο τοπίο που τον περιβάλλει – και στη διαμόρφωση του τοπίου αυτού έτσι ώστε να εξασφαλίζει στον άνθρωπο τροφή, ενέργεια, ασφάλεια και τις υπόλοιπες υλικές και μη-υλικές ανάγκες του με βιώσιμο τρόπο. Χωρίς μόνιμη καλλιέργεια (permanent agriculture) η κοινωνική σταθερότητα δεν είναι εφικτή.
-
Η σχεδιασμός σύμφωνα με τις αρχές της περμακουλτούρας είναι ένα σύστημα σύνθεσης νοητικών, υλικών και στρατηγικών στοιχείων σε ένα μοντέλο που λειτουργεί για να ωφελήσει τη ζωή σε όλες της τις μορφές.
Η φιλοσοφία που διέπει την περμακουλτούρα είναι της συνεργασίας και όχι του ανταγωνισμού με τη φύση· της παρατεταμένης και προσεκτικής παρατήρησης και όχι της παρατεταμένης και άλογης δράσης· της προσέγγισης των ζωντανών συστημάτων για όλες τις λειτουργίες τους και όχι μόνο για την απόδοση ενός και μοναδικού προϊόντος από αυτά· και της διαχείρισης των οικοσυστημάτων με τρόπο που να τους επιτρέπει να εκδηλώνουν την ιδία τους εξέλιξη.
Η Περμακουλτούρα στη Φύση και την Κοινωνία
Καθώς η βάση της περμακουλτούρας είναι ο σχεδιασμός με στόχο τη βελτίωση ενός συστήματος, μπορεί τούτη να προστεθεί σε οποιαδήποτε άλλη ηθική εκπαίδευση ή προσόντα τα οποία εξασκούμε, και είναι εν δυνάμει εφαρμόσιμη σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Εντούτοις, επικεντρώνεται σε ήδη κατοικημένη και σε αγροτική γη. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτής της γης χρήζει επείγουσας αποκατάστασης και επανασχεδιασμού. Ένα βέβαιο αποτέλεσμα της χρήσης της γνώσης και των δεξιοτήτων που μας δίνει η περμακουλτούρα […] θα είναι η απελευθέρωση του μεγαλύτερου μέρους του πλανήτη από την ανθρώπινη χρήση για την αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων. Και αυτά τα οικοσυστήματα πρέπει να πάψουμε να τα βλέπουμε κάτω από το πρίσμα της “χρησιμότητάς τους στους ανθρώπους”, παρά μόνο με την πολύ ευρεία έννοια της υγείας του πλανήτη.
Η πραγματική διαφορά ανάμεσα σε ένα καλλιεργημένο (σχεδιασμένο) οικοσύστημα και σε ένα φυσικό είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ειδών (και της βιομάζας) στην καλλιεργημένη οικολογία προορίζεται για τη χρήση των ανθρώπων ή των ζώων που αυτοί εκτρέφουν. Αποτελούμε ένα πολύ μικρό μέρος του συνόλου των ειδών στη φύση, και έχουμε στην άμεση διάθεσή μας μόνο ένα πολύ μικρό μέρος από τα προϊόντα, τη “σοδειά” αυτού του συνόλου. Ο σχεδιασμός της ανθρώπινης κατοικίας είναι ανθρωπο-κεντρικός, με την έννοια ότι αποσκοπεί κυρίως στη κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών.
Αυτός είναι ένας λογικός στόχος, αλλά είναι ανάγκη να τον εμπλουτίσουμε με μία φυσικο-κεντρική ηθική, που αποσκοπεί κυρίως στην προστασία της φύσης. Αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για τη φύση εάν δεν ελέγξουμε την απληστία μας και εάν δεν φροντίσουμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας κοντά στο χώρο που ζούμε. Εάν αυτός ο στόχος επιτευχθεί, μπορούμε να αποσυρθούμε από ένα μεγάλο μέρος της γης που τώρα καλλιεργείται με τις συμβατικές γεωργικές μεθόδους και να αφήσουμε αυτή τη γη να ευημερήσει. […]
Έχουμε κακοποιήσει το περιβάλλον και ξεφορτωθεί τα απόβλητά μας σε οικοσυστήματα που δεν χρειαζόταν να διαταράξουμε στο ελάχιστο, εάν σχεδιάζαμε και χρησιμοποιούσαμε κατάλληλα τα σπίτια και τους κήπους μας.
Εάν χρειάζεται να καθορίσουμε έναν κώδικα δεοντολογίας για τα φυσικά οικοσυστήματα, ας είναι ο παρακάτω:
- Ανυποχώρητη αντίθεση στη περαιτέρω διατάραξη των φυσικών δασών που έχουν απομείνει, και όπου οι περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί βρίσκονται ακόμη σε ισορροπία
- Δυναμική αποκατάσταση και σταθεροποίηση των υποβαθμισμένων και κατεστραμμένων φυσικών συστημάτων
- Δημιουργία φυτικών συστημάτων για την προσωπική μας χρήση στην ελάχιστη δυνατή έκταση γης που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για την συντήρησή μας
- Δημιουργία καταφυγίων για φυτά και ζώα σπανίων ή απειλούμενων ειδών
Η Περμακουλτούρα είναι ένα σύστημα σχεδιασμού που ασχολείται κατά κύριο λόγο με το σημείο 3 στον παραπάνω κώδικα, αλλά όσοι άνθρωποι έχουν υπεύθυνη δράση στη ζωή τους εν γένει προσυπογράφουν στην πραγματικότητα και τα δύο πρώτα σημεία. […]
